Het Goedevrijdagakkoord: vrede in Noord-Ierland

Noord-Ierland is jarenlang een oorlogsgebied geweest, waarin geweld en (bom)aanslagen aan de orde van de dag waren. In tegenstelling tot landen als Jemen en Afghanistan, is de oorlog in dit land inmiddels (formeel) beëindigd.

De Ierse Onafhankelijkheidsstrijd

Ierland maakte vroeger deel uit van het Verenigd Koninkrijk. Nadat de nationalisten in 1916 tijdens de Paasopstand de Republiek Ierland uitriepen en de Engelse overheersers deze opstand op een gewelddadige manier hadden neergedrukt, werd de situatie in Ierland steeds grimmiger. De Ieren eisten volledige onafhankelijkheid. De strijd werd in 1921 beëindigd toen het eiland – met uitzondering van het overwegend protestantse Noord-Ierland – als Ierse Vrijstaat ‘los’ van het Engelse Koninkrijk kwam te staan. Het vredesverdrag werd in december van dat jaar ondertekend.

Bezet gebied

Hoewel het aanvankelijk rustig was in Noord-Ierland, begon het in de jaren zestig van de 20e eeuw te rommelen: de katholieken kwamen in opstand tegen het protestantse zelfbestuur van het land. Daarop werden Britse soldaten vanuit Engeland naar de regio gestuurd. Talloze katholieken voelden zich daardoor onderdrukt en sloten zich aan bij het Iers Republikeinse Leger (IRA) om weerstand te bieden aan de Britse bezetters. Van beide kanten werd het geweld aangewakkerd: zo werd in 1972 een vreedzaam protest in Londonderry hardhandig neergeslagen door Britse militairen, waarbij veertien ongewapende katholieke mannen werden gedood. Deze Bloody Sunday werd een zwarte dag in de geschiedenis van Noord-Ierland.

Oorlogsgeweld

De jaren daarna werden gekenmerkt door oorlogstaferelen: dagelijks patrouillerende Britse soldaten in de katholieke zones en gewelddadige acties van het Britse leger en politiecorps – zelfs onschuldige katholieke kinderen werden zonder pardon doodgeslagen – werden beantwoord met vergeldingsacties van de IRA , die vaak gepaard gingen met bomaanslagen.

Vredesverdrag

In 1998 werd een vredesovereenkomst – het Goedevrijdagakkoord ofwel het akkoord van Belfast – getekend door het merendeel van de partijen van Noord-Ierland en de regeringen van het Verenigd Koninkrijk. In 2005 besloot de IRA de wapens neer te leggen.